Καθορισμός των προβλημάτων.
Προς το παρόν, προκειμένου να λειτουργήσουν ορθά οι διασυνοριακές και εθνικές αστικές δικαστικές διαδικασίες στα κράτη-μέλη, απαιτούνται υψηλά κόστη και εξαιρετικά μακροχρόνιες δίκες.
Όσον αφορά στις διασυνοριακές δικαστικές διαδικασίες, αυτές απαιτούν ένα υπέρμετρα μεγάλο χρονικό διάστημα τόσο για να ξεκινήσουν όσο και για να εκδοθεί η απόφαση. Στα ιδιαίτερα προβλήματα που ανακύπτουν κατά την εφαρμογή τους συμπεριλαμβάνονται η ανεύρεση ενός δικαστής με τα αναγκαία προσόντα και η μετάφραση των δικαστικών κλήσεων και των άλλων σχετικών εγγράφων σε γλώσσα κατανοητή στον αποδέκτη. Επιπρόσθετα, οι διασυνοριακές αστικές δικαστικές διαδικασίες είναι πολύ ακριβές για τους περισσότερους από τους πολίτες, λόγω του υψηλού κόστους της μετάφρασης των εγγράφων και της ανεύρεσης και λήψης συμβουλής από κατάλληλα καταρτισμένους νομικούς.
Ένα επιπρόσθετο εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι πολίτες σε διασυνοριακές δικαστικές διαμάχες είναι οι αποκλίνουσες μεταφράσεις των διαφόρων εθνικών δικαστηρίων, ακόμη κι όταν εφαρμόζεται το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Η διάρκεια των εθνικών δικαστικών διαδικασιών είναι επίσης ένα κοινό πρόβλημα για την πλειοψηφία των κρατών-μελών. Για παράδειγμα, στην Ιταλία, βάσει των σχολίων του Jean-Paul Jean (διευθυντή των αναφορών του CEPEJ), εντοπίζεται ένα πάγιο δομικό πρόβλημα. Για περισσότερες πληροφορίες:
http://ec.europa.eu/justice/effective-justice/files/cepj_study_scoreboard_2014_en.pdf
Οι αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της κλίμακας εκκαθάρισης δικαστικών υποθέσεων στον πρώτο και στον δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας αποκαλύπτουν την ικανότητα του συστήματος να αντιμετωπίσει νεοεισερχόμενες υποθέσεις, ενώ παράλληλα ελαττώνονται οι εκκρεμούσες. Αντιθέτως, στον τελευταίο βαθμό δικαιοδοσίας, το σύστημα παράγει εκκρεμότητες (το επίπεδο του δείκτη του ποσοστού εκκαθάρισης είναι 86%). Σύμφωνα εξάλλου με το επίπεδο του δείκτη αναγκαίου χρόνου δικαστικής περαίωσης, ο μέσος όρος διάρκειας των δικαστικών διαδικασιών όσον αφορά σε αυτές τις υποθέσεις είναι σημαντικός (περισσότερο από δύο χρόνια σε κάθε βαθμό), ειδικά όσον αφορά στον πρώτο και δεύτερο βαθμό
Τα υπάρχοντα νομικά συστήματα δεν υπολογίζουν επαρκώς τη δυνατότητα συμφωνίας μεταξύ των μερών· αντ’ αυτού πάντα προσπαθούν να επιλύσουν τη διαμάχη με νομικούς κανόνες, οι οποίοι συχνά αποκλίνουν από την επιθυμία των μερών, και με μακροχρόνιες και εξουθενωτικές διαμάχες.
Όπως έχει περιγραφεί sτην έκθεση του CEPEJ στην 8η συνεδρίαση της Ολομέλειάς του (Στρασβούργο 6-8 Δεκεμβρίου 2006), οι αιτίες των καθυστερήσεων έχουν τα κατωτέρω κοινά χαρακτηριστικά σε κάθε είδους δικαστική διαδικασία:
Πριν την έναρξη της διαδικασίας, η αιτία των καθυστερήσεων έγκειται στην κατά τόπο κατανομή της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου (κατά τόπον αρμοδιότητα), στη μετάθεση των δικαστών, στην έλλειψη δικαστών, στη συστηματική χρησιμοποίηση πολυμελών δικαστηρίων, στη συσσώρευση εκκρεμών υποθέσεων, στην πλήρη απραξία των δικαστικών αρχών, στα συστημικά ελαττώματα των δικονομικών κανόνων.
